Hello Beauties,
Isa viết bài này sau khi xem xong bộ phim tài liệu The Social Dilemma trên Netflix. Càng xem, Isa càng cảm thấy rợn da gà về những gì mà mình được biết, rằng internet đã thao túng hành vi của mình theo cách đáng sợ như thế nào. Việc chúng ta bị Google hay Facebook (và ti tỉ thứ khác) theo dõi cũng không còn quá mới lạ. Tất nhiên, nếu không muốn thông tin của mình bị rò rỉ, cách tốt nhất chính là dừng sử dụng internet – và chuyện này quả thật là bất khả thi.
Vì thế, Isa cũng muốn chia sẻ cũng như cảnh báo với các bạn những gì mà mình tự tìm hiểu. Đầu tiên, Isa sẽ nói về Algorithm – thuật toán đang dần dần điều khiển hành vi của chúng ta, để các bạn có thể hiểu được tại sao chúng mình dù muốn, cũng khó lòng mà dứt ra được khỏi internet.
Đầu tiên, để hiểu được Algorithm hay thuật toán là gì, mời các bạn xem qua video sau của Ted-Ed
Còn nếu lười xem, bạn có thể đọc giải thích ngắn gọn mà Isa đút kết ở bên dưới đây:
Thuật toán là một phương pháp toán học dùng để giải quyết các vấn đề lớn và nhỏ của chúng ta. Mặc dù máy tính được thiết kế để có thể chạy các thuật toán liên tục không ngừng, con người cũng có thể tự giải quyết các vấn đề bằng cách sử dụng thuật toán.
Vậy thì những thuật toán này có liên quan gì đến chúng ta nhỉ? Thật ra là cực kỳ sâu sắc luôn đó. Chỉ cần bạn mở internet và gõ một từ nào đó trên Google, bạn đã tiếp xúc với thuật toán được Google thiết kế. Những thuật toán đó sẽ bắt đầu “theo dõi” hành trình tìm kiếm, “học” hành vi của bạn rồi từ đó nó sẽ “hướng” bạn tiếp cận tới những thông tin mà nó “nghĩ” bạn sẽ hứng thú. Ngoài ra, rất nhiều nơi trên thế giới đã bắt đầu ứng dụng thuật toán trong dự đoán tội phạm, tính điểm tín dụng, và vô số lĩnh vực ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống chúng ta. Thật sự làm Isa nhớ đến phim The Matrix.
Có rất nhiều người quan ngại về sự nguy hiểm của các thuật toán, hay nói đúng hơn là AI – trí tuệ nhân tạo, một ngày nào đó sẽ thay thế chúng ta. Isa xin mượn lời của tiến sĩ Hannah Fry, tác giả của cuốn sách Hello World: How to be human in the age of the machine trong bài phỏng vấn với trang tin VOX để nói về vấn đề này.
Chúng ta áp dụng các thuật toán này trong phòng tòa án và bệnh viện cũng như trường học của chúng ta và những thuật toán này bề ngoài thì đang thay mặt chúng ta đưa ra những quyết định nhỏ nhặt nhưng nó đang đần thay đổi cách xã hội của chúng ta vận hành một cách rất tinh vi.
Hannah Fry
Các thuật toán được các ông lớn như Google, Facebook hay Twitter sử dụng để “lôi kéo” và “thao túng” người dùng. Những thông tin hiển thị, những video gợi ý, đặc biệt là quảng cáo, đều được lồng ghép một cách khéo léo trên giao diện của chúng ta. Nói thật, Isa phải nhiều lần cảm thán bởi độ nhanh nhạy của Facebook khi luôn gợi ý các sản phẩm đúng lúc mình đang nghĩ tới. Tất nhiên, là một người viết blog, mình cũng phải tìm tòi về SEO để hy vọng bài viết của mình có thể chen chân vào được thuật toán của Google, từ đó tiếp cận được nhiều người đọc hơn. Dù có khó chịu vì luôn có cảm giác bị theo dõi, nhưng dù gì cũng là dùng free, nếu không muốn chỉ có cách là khóa tài khoản và ngừng dùng thôi.
Lùi lại một tí để xem xét, chẳng qua các thuật toán đều là do con người hoặc một tổ chức tạo nên, chúng chỉ hoạt động dựa trên ngôn ngữ lập trình và các thông tin mà chúng thu thập được. Đối với các trang mạng xã hội, thuật toán được áp dụng để thu hút chúng ta ở lại trên nền tảng đó lâu hơn, kiếm tiền bằng cách chèn các quảng cáo mà chúng ta quan tâm. Thế nên, không phải thuật toán là điều mà chúng ta phải lo ngại, mà những người viết nên chúng mới là người mà chúng ta cần dè chừng.
Nếu các bạn muốn tìm hiểu sâu hơn, đừng ngần ngại xem ngay The Social Dilemma trên Netflix, đảm bảo xem xong chỉ muốn tắt internet đi ngủ cho bớt hoang mang.
Source:
https://www.vox.com/technology/2018/10/1/17882340/how-algorithms-control-your-life-hannah-fry
https://bdtechtalks.com/2020/06/10/ai-weapons-of-math-destruction/
https://www.youtube.com/watch?v=ZnBF2GeAKbo
No Comments